ΔΑΜΑΣΚΗΝΙΑ
Βοτανική ταξινόμηση
• Οικογένεια: Rosaceae
• Γένος: Prunus
• Είδος: domestica (Ευρωπαική δαμασκηνιά), salicina (Ιαπωνική δαμασκηνιά), insititia (κορομηλιά).
Βοτανικοί χαρακτήρες
Δένδρο: φυλλοβόλο, μέσου έως μεγάλου μεγέθους, με βλάστηση πλαγιόκλαδη ή ορθόκλαδη .
Φύλλα: απλά, κατ΄ εναλλαγή, επιμήκη μεγάλα σε μέγεθος, αιχμηρά, ωοειδή, οδοντωτά, αδενοφόρα και με χνούδι ή όχι στην κάτω επιφάνεια
.
Οφθαλμοί: ξυλοφόροι και απλοί ανθοφόροι. Οι ανθοφόροι (καθένας περικλείει 1 ή 2 άνθη και σπάνια 3) εκπτύσσονται πριν από τους ξυλοφόρους.
Τρόπος και Περίοδος Καρποφορίας
Τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου έχουμε την άνθιση της Ευρωπαικής δαμασκηνιάς, ενώ αρχές Μαρτίου της Ιαπωνική δαμασκηνιάς.
• Η δαμασκηνιά καρποφορεί σχηματίζοντας απλούς ανθοφόρους οφθαλμούς πλάγια σε λογχοειδή, λεπτοκλάδια και βλαστούς
• Ανθίζουν την επόμενη άνοιξη (αφού ικανοποιηθούν οι ανάγκες σε ψύχος).
• Η δαμασκηνιά καρποφορεί από απλούς ανθοφόρους οφθαλμούς, πλάγια, κυρίως σε λογχοειδή (μπουκέτα Μαΐου) παρελθόντος έτους παρά σε βλαστούς και λεπτοκλάδια.
• Η δαμασκηνιά εισέρχεται σε αξιόλογη καρποφορία από τον 3ο-5ο χρόνο της ηλικίας της.
• Η παραγωγική ζωή της υπολογίζεται σε 30-40 χρόνια.
Αναλαμβάνουμε τη φροντίδα των Καρποφόρων Δένδρων σας εντος της Αττικης!
Πολλαπλασιασμός
• Η δαμασκηνιά πολλαπλασιάζεται με ενοφθαλμισμό με όρθιο Τ πάνω σε υποκείμενα σπορόφυτα ή κλώνους ηλικίας 1-2 χρόνων.
• Ο ενοφθαλμισμός μπορεί να γίνει την άνοιξη, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο.
• Πιο κατάλληλη εποχή θεωρείται το καλοκαίρι και το φθινόπωρο (με ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες) λόγω εξασφάλισης των κατάλληλων εμβολίων.
• Τα κλωνικά υποκείμενα πολλαπλασιάζονται σχετικά εύκολα με ξυλοποιημένα χειμερινά μοσχεύματα, με φυλλοφόρα μοσχεύματα και με την τεχνική in vitro.
Ποικιλίες
A) Ευρωπαϊκής δαμασκηνιάς
President
• Καρπός μεγάλου μεγέθους με σχήμα ελλειψοειδές
• Χρώμα φλοιού σκούρο μπλε-πορφυρό και σάρκας κίτρινο
• Καρπός γλυκός, χυμώδης, κατάλληλος και για νωπή κατανάλωση και για αποξήρανση
• Ωρίμανση: 3ο δεκαήμερο Αυγούστου
Stanley
• Καρπός μεσαίου μεγέθους, σχήματος οβάλ με χαρακτηριστικό λαιμό
• Χρώμα φλοιού σκούρο μωβ και σάρκας πράσινο-κίτρινο
• Κατάλληλος για νωπή κατανάλωση και αποξήρανση
Valor
• Καρπός μεσαίου-μεγάλου μεγέθους, σχήμα ελλειψοειδές χρώμα φλοιού μπλε-ιώδες και σάρκας πράσινο-χρυσό. Καλή γεύση, άριστης ποιότητας, για νωπή χρήση.
Ωρίμανση: 1o δεκαήμερο Αυγούστου.
Washington
• Καρπός εντυπωσιακός μεγάλος, πολύ καλής ποιότητας
• Σχήμα καρπού στρογγυλό-οβάλ
• Χρώμα φλοιού και σάρκας κίτρινο
• Γεύση ευχάριστη, γλυκιά, μαλακή κατάλληλη για νωπή κατανάλωση
• Επιδεκτικό στη μεταφορά και συντήρηση
• Ωρίμανση: 2ο-3ο δεκαήμερο του Ιουλίου
Σκοπελου (agen)
• Μέτριο μέγεθος καρπού με σχήμα ωοειδές και μικρό λαιμό σε μερικούς καρπούς
• Κατάλληλη για αποξήρανση και χυμοποίηση
• Ωρίμανση: 3ο δεκαήμερο του Αυγούστου-1ο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου.
Β) Ιαπωνικής δαμασκηνιάς
Autumn giant
• Καρπός μεγάλου μεγέθους στρογγυλού σχήματος
• Χρώμα φλοιού μωβ με κόκκινο επίχρωμα και χρώμα σάρκας λευκοκίτρινο
• Μέτριας γεύσης, όχι πολύ γλυκός
Ωρίμανση: 1ο δεκαήμερο Οκτωβρίου
Black beaut
• Καρπός με μέτριο- μεγάλο μέγεθος, σχήμα ελλειψοειδές – πεπλατυσμένο
• Χρώμα φλοιού σκούρο μωβ-μαύρο και σάρκας κίτρινο – κόκκινο
• Ωρίμανση: 3ο δεκαήμερο Ιουνίου
Santa rosa
• Καρπός μεσαίου-μεγάλου μεγέθους με σχήμα στρογγυλόκαρδιάς
• Χρώμα φλοιού φωτεινό-σκούρο κόκκινο και σάρκας κίτρινο με κόκκινο χρωματισμό κοντά στον πυρήνα
• Καρπός συνεκτικός, γλυκός, χυμώδης και αρωματικός εκτός από την περιοχή δίπλα στον πυρήνα όπου είναι αρκετά ξινός
• Ωρίμανση: 2ο δεκαήμερο Ιουλίου
Octomber sun
• Καρπός μετρίου-μεγάλου μεγέθους, με ελαφρώς επίμηκες σχήμα με χρώμα φλοιού κόκκινοκίτρινο και σάρκας κίτρινο εκπύρηνος, χυμώδης με γλυκιά γεύση
• Ωρίμανση: 2ο-3ο δεκαήμερο Σεπτεμβρίου
Super black star
• Καρπός μεγάλου μεγέθους, σχήματος στρογγυλωπού, χρώμα φλοιού μελανό και σάρκας κίτρινο, συνεκτικός καρπός με εκλεκτή γεύση
• Ωρίμανση: 3ο δεκαήμερο Ιουνίου – 1ο δεκαήμερο Ιουλίου Formosa
• Καρπός μεγάλου μεγέθους, χρώμα φλοιού πράσινο – κίτρινο με κόκκινο επίχρωμα και σάρκας κίτρινο
• Συνεκτική και ζουμερή σάρκα
• Ωρίμανση: 2o δεκαήμερο Ιουλίου
Κλίμα και Έδαφος
Κλίμα:
Η δαμασκηνιά προσαρμόζεται σε ευρεία ποικιλία κλιματικών και εδαφικών συνθηκών.
Ιαπωνική δαμασκηνιά
• Είναι πρωϊανθής, ανθίζει μετά την αμυγδαλιά και προσαρμόζεται καλύτερα σε περιοχές με ήπιους χειμώνες και ζεστά καλοκαίρια
• Η ανθεκτικότητά της στο ψύχος ποικίλλει ανάλογα με την ποικιλία (ποικιλία Kelsey (ευαισθητότερη), αντέχει σε θα < -15°C και ποικιλία Burbank (ανθεκτικότερη) αντέχει παρόμοια με την Ευρωπ. δαμασκ. (-20oC)
• Ανάγκες σε ψύχος για διακοπή του ληθάργου των οφθαλμών της είναι περίπου 600-1500 ώρες < 7oC
• Υπόκειται σε ζημιές από παγετούς άνοιξης (πρωϊανθής).
Ευρωπαϊκή δαμασκηνιά
• Είναι οψιμανθής (ανθίζει μετά τη βερικοκιά) και είναι πιο παραγωγική σε περιοχές με ψυχρότερους χειμώνες και μέτριες καλοκαιρινές θερμοκρασίες
• Είναι πιο ανθεκτική στο ψύχος από τη ροδακινιά και αντέχει μέχρι τους -20oC
• Οι ανάγκες σε ψύχος των οφθαλμών για διακοπή του ληθάργου τους είναι περίπου 700-1700 ώρες με θα < 7oC
• Περιοχές με πολύ υγρή άνοιξη θεωρούνται ακατάλληλες για την καλλιέργεια της δαμασκηνιάς και πρέπει να αποφεύγονται λόγω ανάπτυξη μονίλιας
Έδαφος:
• Η δαμασκηνιά ευδοκιμεί επί διαφόρων τύπων εδαφών
• Αποδίδει καλίτερα σε βαθιά, ελαφρά ασβεστώδη και μέσης σύστασης εδάφη, που αποστραγγίζονται καλά
• Ανέχεται βαρύτερα εδάφη από τα πιο πολλά πυρηνόκαρπα, εκτός αν έχει ως υποκείμενο τη ροδακινιά
• Άριστη τιμή pH = 6 – 7,5
• Θεωρείται ευαίσθητη στους ισχυρούς ανέμους → να αποφεύγονται οι περιοχές εκείνες που είναι εκτεθειμένες σε διαρκείς και σφοδρούς ανέμους
Εποχή και Αποστάσεις Φύτευσης
Εποχή φύτευσης: Από Νοέμβρη μετά τη φυλλόπτωση έως αρχές άνοιξης (πριν εκπτυχθούν οι οφθαλμοί).
• Η δαμασκηνιά φυτεύεται κατά τετράγωνα, ορθογώνια παραλληλόγραμμα ή γραμμές
• Οι αποστάσεις φύτευσης εξαρτώνται από τη ζωηρότητα της ποικιλίας και του υποκειμένου και τη γονιμότητα του εδάφους
• Συνήθως κυμαίνονται από 6-7m για τα ελεύθερα σχήματα διαμόρφωσης και 3-4m για τα γραμμοειδή σχήματα
• Με τη χρησιμοποίηση του υποκειμένου Pixy εφαρμόζεται σύστημα πυκνής φύτευσης (100-200 δέντρα / στρέμμα)
• Κύπελλο, 5 χ 3-5μ
• Παλμέττα, 2-3 χ 4μ
• ΄Υψιλον, 1,5-2 χ 6μ
Αποστάσεις φύτευσης ανάλογα με την ποικιλία (πλαγιόκλαδη ή ορθόκλαδη) και το υποκείμενο.
Άρδευση
• Χρειάζεται συνέχεια υγρασία στο έδαφος σε όλη τη βλαστική περίοδο από βροχή ή πότισμα
• Ιδιαίτερα απαιτητική είναι κατά τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο
• Οι δαμασκηνεώνες, που δεν ποτίζονται επαρκώς ή καθόλου, παράγουν καρπούς μικρούς, στυφούς και υπόξινους και παρενιαυτοφορούν
• Θα πρέπει να ποτίζονται, όταν το 50 έως 70% της ολικής διαθέσιμης υγρασίας έχει απορροφηθεί ή εξατμιστεί από τη ριζόσφαιρα των δένδρων
• Η έλλειψη νερού συνήθως κατά τα τέλη Μαίου με αρχές Ιουνίου προκαλεί έντονη καρπόπτωση, που διορθώνεται με την παροχή νερού
Λίπανση
• Στην Ελλάδα Ν, Ρ, Κ τέλος xειμώνα.
• Οι ανάγκες της δαμασκηνιάς σε θρεπτικά στοιχεία μπορεί να προσδιοριστούν επαρκώς με ανάλυση φύλλων
• Η πιο κατάλληλη περίοδος για την παραλαβή φύλλων, γι’ ανάλυση, είναι ο μήνας Ιούλιος
• Ως πιο κατάλληλα για δειγματοληψία φύλλα είναι τα φύλλα των λογχοειδών, που δε φέρουν καρπούς, γιατί δίνουν πιο σταθερές τιμές
• Η ανάλυση εδάφους έχει πολύ μικρή σημασία στον προσδιορισμό των αναγκών της δαμασκηνιάς σε θρεπτικά στοιχεία
• Η Ιαπωνική δαμασκηνιά ανταποκρίνεται στις μεγάλες παροχές αζώτου με αύξηση της βλάστησης και του μεγέθους των καρπών της ενώ
• Η Ευρωπαϊκή δαμασκηνιά φαίνεται ότι χρειάζεται λιγότερο άζωτο και αντίθετα με την Ιαπωνική, ανταποκρίνεται καλά στις καλιούχες λιπάνσεις σε μερικά εδάφη
• Η εμπειρική λίπανση κατά στρέμμα είναι της τάξης 10-15 μονάδες για το Ν (σαν θειϊκή αμμωνία 50-75Kg), 5-10 μονάδες για το P (σαν υπερφωσφορικό 25-50Kg) και 15-20 μονάδες για το κάλιo (σαν θει’ίκό κάλι 30-40Kg) και κάθε 2 χρόνια για το φώσφορο και κάλιo, όταν τα εδαφικά αποθέματα είναι ανεπαρκή
Κλάδεμα
Κλάδεμα διαμόρφωσης:
• Τα πιο επικρατέστερα σχήματα μόρφωσης των δένδρων και για την Ευρωπαϊκή και για την Ιαπωνική δαμασκηνιά είναι:
• κυπελλοειδές
• αμφίπλευρη παλμέτα
• παλμέτα
Κλάδεμα καρποφορίας:
Αποσκοπεί στη:
• διατήρηση του σχήματος των δένδρων
• αφαίρεση των παλιών κλάδων
• αποκοπή των ξερών κλάδων
• έκθεση του εσωτερικού μέρους της κόμης σε άφθονο φως και επαρκή αερισμό
• ανανέωση του καρποφόρου ξύλου και
• εξασφάλιση μιας ικανοποιητικής παραγωγής
Τα δέντρα (Ευρωπαικής και Ιαπωνικής δαμασκηνιάς) πρέπει να κλαδεύονται αυστηρά κάθε χρόνο προκειμένου να έχουμε ψηλές σοδειές, με καρπούς ικανοποιητικού μεγέθους. Η έλλειψη κλαδέματος οδηγεί σε παρενιαυτοφορία.
Συγκομιδή
• Η συγκομιδή των δαμάσκηνων γίνεται με το χέρι ή με δονητές
• Με το χέρι συγκομίζονται τα δαμάσκηνα, που προορίζονται για νωπή κατανάλωση ενώ
• Με δονητές εκείνα που προορίζονται για αποξήρανση
• Συνήθως η συλλογή διενεργείται σε 2-4 χέρια, κατά προτίμηση τις πρωϊνές ώρες και με μεγάλη προσοχή ώστε να διατηρηθεί ο ποδίσκος του καρπού και το χνούδι